26 March 2013

Big History: een synthese van kosmologie, evolutie, en cultuurgeschiedenis

Fred Spier (2011) 'Big History
and the Future of Humanity'.
(paperback
)

Volgens Fred Spier, de auteur van Big History and the Future of Humanity, is Big History de academische discipline die een geïntegreerde geschiedenis van de kosmos, het leven en de mens probeert te geven [13]. In zijn eigen woorden: "big history integrates all the studies of the past into a novel and coherent perspective" (xi). Voor Fred Spier was de Earth rise foto uit 1968 dé grote inspiratiebron voor Big History: de aanblik van de planeet aarde vanaf de maan gezien. 

Earthrise, 24 December 1968

De foto geeft je het plotselinge besef dat de aarde waar je leeft en die je deelt met alle andere mensen en al het andere leven, een kleine, kwetsbare bol is met water, land, wolken en een dunne, onzichtbare atmosfeer, die in een oneindige, zwarte, vijandige, lege ruimte zweeft. Die pale blue dot [7] is een oase in een overigens levenloos heelal. Die planeet is onze woonplaats, ons thuis.

Je zou Big History ook een wetenschappelijke scheppingsgeschiedenis van de 21e eeuw kunnen noemen. En dat is niet helemaal ten onrechte, want Big History stelt Big Questions: Wie zijn we? Waar komen wij vandaan? Waar gaan we naar toe? Waar komt alles vandaan? [10]
Het perspectief van Big History is het meest omvattende perspectief dat denkbaar is. Het laat zien dat we onderdeel zijn van iets groters. Alle levende wezens, bacteriën, planten, dieren, zijn uiteindelijk ontstaan uit de Big Bang en bestaan letterlijk uit sterrenstof. Alle atomen en moleculen in ons lichaam en in de aarde, zijn in verschillende periodes en op verschillende plaatsen in de cosmos geproduceerd. Met dit soort inzichten kun je vragen als Wie zijn wij? en Waar komen we vandaan? beantwoorden. Voor Fred Spier is Big History "a wonderful way of explaining how both my own person and everything around me have come into being" (xi). Het is dus niet een abstracte theorie, maar een op de eigen persoon betrokken theorie. Dat lijkt wel gebaseerd op dezelfde motivatie die de auteurs van het bijbelboek Genesis gehad moeten hebben. Het Bijbelboek Genesis weet dat we uit 'het stof der aarde' zijn gevormd, maar bijvoorbeeld niet dat die stof op zijn beurt weer door sterren gevormd is. Dat geeft de mens ook nog een onlosmakelijke band met het universum. Big History vertelt het hele verhaal en onderbouwt dat verhaal met inzichten uit de meest uiteenlopende wetenschappelijke disciplines zoals kosmologie, astrobiologie, evolutiebiologie, paleontologie, geologie, klimatologie, antropologie, archeologie, geschiedenis en cultuurwetenschappen. Big History graaft dieper, gaat verder terug in de tijd, zoekt en vindt grotere, en vaak onverwachte verbanden. Je zou Big History ook kunnen typeren als een viervoudige evolutie: kosmsiche evolutie, chemische evolutie, biologische evolutie en culturele evolutie.

Typerend voor Big History is dat het ook naar de toekomst kijkt. Je ziet dat al in de titel van het boek van Fred Spier: 'Big History and the Future of Humanity' en het laatste hoofdstuk van het boek 'Facing the Future' gaat over de toekomst van de mensheid. Je ziet die belangstelling voor de toekomst ook in andere Big History boeken [8]. Het is niet alleen een zuiver wetenschappelijke belangstelling, maar ook een bezorgdheid: "My search for a theory underlying big history has been motivated by a deep concern about what humans have been doing to our living conditions on planet Earth." (Spier, Preface).

Cosmic evolution: particulate – galactic – stellar – planetary
– chemical – biological – cultural – future

 

In een lezing omschrijft Fred Spier Big History als volgt:

  1. Big History answers the big questions concerning how everything has come into being
  2. Big History offers a framework to which all knowledge can be attached
  3. Big History provides the best academic overview of where we are right now in time and space
  4. Big History may help to prepare ourselves better for what the future may bring
Gezien deze ambitie zou je een groot, zwaar boek verwachten, en die bestaan inderdaad [1], maar dit boek is een paperback van 200 pagina's  (exclusief noten, literatuur, index) [9]. Het boek van Spier zou je daarom een 'Introduction to Big History' kunnen noemen.
Het voordeel van Big History zoals in dit boek uiteengezet wordt, is dat het door één persoon geschreven is. Het nadeel van een boek dat door zeer diverse wetenschappers is geschreven dat die verhalen vaak weinig samenhang vertonen. Eén auteur betekent samenhang van de verschillende onderwerpen. Eén persoon kan een synthese van inzichten uit diverse vakgebieden maken. Dat is nu juist de essentie van Big History. Spier brengt die samenhang aan door de begrippen energie en complexiteit en het Goldilocks principe door het hele boek te gebruiken om zijn verhaal te structureren. Maar er zijn ook potentiele nadelen. Eén persoon kan geen expert zijn op alle vakgebieden zoals cosmologie, evolutie, en antropologie en kan daardoor belangrijke feiten en inzichten uit die vakgebieden over het hoofd zien. Maar Fred Spier is biochemicus en cultureel antropoloog, een zeldzame, maar nuttige combinatie van deskundigheden. En dat helpt natuurlijk. Bovendien maakt hij volop gebruik van wat vele anderen aan voorwerk hebben verricht en huurt hij bijvoorbeeld voor de cursus Big History aan de Universiteit van Amsterdam (zie info onder aan de post) vele experts in. Daardoor verbreedt hij zijn eigen kennis ook.


Energie en complexiteit

"The shortest summary of big history is that it deals with the rise and demise of complexity at all scales". (Spier, p.21)
Als je niet zou pogen samenhang aan te brengen dan zou Big History niets anders zijn dan een opeenvolging van gebeurtenissen. Dat heeft geen toegevoegde waarde. En dan heeft de hele onderneming geen zin. Fred Spier kiest voor de begrippen materie, energie, complexiteit omdat deze begrippen toepasbaar zijn op de belangrijkste verschijningsvormen van complexiteit, nl. de fysische dode natuur, de levende natuur en cultuur. Ze zijn in principe geschikt om samenhang aan te brengen tussen deze systemen. De hoofdstelling is: door energie stromen door materie zijn alle vormen van complexiteit op een natuurlijke wijze ('all by itself') ontstaan uit minder complexe systemen. Er is een continue energie stroom nodig om sterren te laten branden, planeten te laten roteren, levende wezens te laten groeien en beschavingen te laten ontstaan en voortbestaan. Dit idee is niet diepgaand uitgewerkt in dit boek. Het is in feite een research programma (paradigma) waaraan een interdisciplinair team jaren zou kunnen werken. Complexiteit wordt losjes gedefinieerd en door het boek heen ook losjes gebruikt. Soms wordt het als synoniem van (bio)diversiteit gebruikt. Ook dat zou nog beter uitgewerkt kunnen worden in de toekomst.

Biologische evolutie


De toepassing van het begrip energie stromen in de biologsiche evolutie geeft volgens mij een aanvullend gezichtspunt ten opzichte van de standaard begrippen reproductie en informatie (genomics). Het leven bestaat uit materie en heeft voortdurend energie nodig om te blijven bestaan. Evolutie kun je dan opvatten als variaties op het thema: het aanboren van diverse energiebronnen. Nieuwere manieren van energie oogsten zijn vaak complexer. Extra complexiteit kost extra energie, maar het zal netto winst opleveren, anders bestond het niet. Een aardig voorbeeld: fotosynthese betekent het aanboren van een onuitputtelijke (duurzame!) energiebron, maar vereist ook een complexe machinerie (fotosysteem I en II) om zonlicht te oogsten [2]. Vergelijk: zonnepanelen en windmolens zijn complex en kosten energie en grondstoffen om te maken, maar het levert (hopelijk!) méér energie op dan het kost. Overigens wordt de menselijke cultuurgeschiedenis ook omschreven als het onophoudelijk zoeken naar energiebronnen, wat leidde tot het gebruik van dierkracht, hout, en later steenkool, olie, kernenergie als vervanging van menselijke spierkracht [3].
Ik denk dat het begrip energie stromen binnen de evolutietheorie iets nuttigs toevoegt aan het tot nu toe belangrijkste paradigma dat DNA genetische informatie bevat en evolutie bestaat uit de verandering van de informatie inhoud van DNA. Dat de auteur geen expert is blijkt soms uit hoe hij evolutie beschrijft, maar tegelijk kom je ook interessante opmerkingen tegen die een bioloog niet zo gauw bedacht zou hebben (p. 102).


Goldilocks principe

Een belangrijke rol speelt het Goldilocks principe, [11] dat zegt dat het ontstaan en voortbestaan van complexe systemen afhangt van nauw begrensde condities. Toegepast op mensen: temperaturen permanent beneden -10°C of boven 40°C zijn niet geschikt voor menselijk leven. Volgens Spier heeft nog niemand het Goldilocks principe systematisch toegepast op Big History. Zijn stelling is dat energiestromen door materie gecombineerd met het Goldilocks principe de eerste aanzet vormen tot 'een historische theorie van alles' inclusief de menselijke geschiedenis is (p.39) [4].
Een voorbeeld van Goldilocks principe is de Habitable Zone, dat is de minimum en maximum afstand van een planeet tot de zon waarbinnen een planeet zich moet bevinden om leven mogelijk te maken. Eén factor is water. Dichter bij de zon en al het water zou wegkoken en verder weg zou al het water bevriezen. Niet toevallig staat de aarde in een Habitable Zone. Ja, de aarde zou iets verder weg of iets dichter bij de zon kunnen staan, maar dan heb je het wel gehad.

Ik vraag me af hoe groot de kans was dat die Habitable Zone door toeval leeg was gebleven bij de vorming van ons zonnestelsel. Immers, het is toch niet noodzakelijk dat er een planeet op die plek terecht was gekomen? Bijvoorbeeld, doordat de verdeling van de materie over de andere planeten anders was geweest. Dan waren wij er niet geweest. Of alleen bacteriën op een ijzige planeet. Je zou daar aan moeten kunnen rekenen. Het zal ook afhangen van de begin hoeveelheid materie waaruit een zonnestelsel gevormd wordt. Heb je veel materie, dan is waarschijnlijk de kans groot dat er een planeet op de juiste afstand komt te staan. Enzovoort.
Ook vraag ik me af of het toeval is dat we wij alle elementen van het Periodiek Systeem der Elementen op aarde hebben? Lang niet alle 118 elementen zijn nodig voor het leven. Had het leven een ruime keuze? Hoe zit het met de specifieke 'keuze' die het leven heeft gemaakt?
Er zijn zo veel factoren die planeetvorming, het ontstaan van het leven, en het ontstaan van een intelligent wezen beïnvloeden, dat het 'een wonder is' dat al die factoren opgetreden zijn. Er had zo makkelijk iets fout kunnen gaan. Het had niet veel gescheeld of de aarde was voorgoed bevroren: Snowball Earth.
Tot zover mijn eigen gedachten over het Goldilocks principe en Habitable Zone geïnspireerd door Spier's verhaal.

The Future


Zoals gezegd, Big History houdt zich met de toekomst bezig. In hoofdstuk 7 'Recent Human History' komt een zeer interessante tabel voor met de energie consumptie in de loop van de menselijke geschiedenis. Als je het energieverbruik van een jager-verzamelaar als eenheid neemt dan verbruikt de 'primitieve' landbouwer 2,4 maal zoveel, de 'geavanceerde' landbouwer 5 maal zoveel, iemand in het industriële tijdperk 15 maal zoveel en een inwoner van de moderne technologische samenleving (Amerika) 46 maal zoveel energie als de jager-verzamelaar. Dat geeft te denken. Let wel: dit is een gemiddelde per persoon! Als je het totale energie verbruik van de mensheid wilt weten, dan moet je bedenken dat van de menselijke populatie bottleneck van een paar duizend mensen, naar de huidige wereldbevolking van 6 miljard, de wereldbevolking met een factor van ruim 1 miljoen is toegenomen! Daardoor is ook het totale energieverbruik met een factor van ruim 1 miljoen toegenomen! een onvoorstelbaar grote toename, waar je nooit bij stil staat. Het zijn dus twee tendensen die elkaar versterken: méér mensen die méér energie verbruiken. Als je dat ziet, dan is de onvermijdelijk vervolgvraag: kan dat zo door gaan tot 9 miljard mensen in 2050? Is de aarde daarop berekend? Ook al is dit boek een Big History boek, hoofdstuk 8 'Facing the Future' is zeker geen overbodige toevoeging [12]. Het is een logisch vervolg. Zeker als je de Earthrise foto weer voor de geest haalt: wat zijn we aan het doen met de aarde? Watertekorten, extreem weer, verslechterende condities voor voedselproductie, verlies van ecosystemen, oceaanverzuring en een stijgende zeespiegel: zeer actueel themas [5].

Laat ik besluiten met een citaat uit onverwachte hoek, waarmee ik van harte kan instemmen:

"Evolutie moet niet alleen gaan om biologie, maar moet kosmologisch worden doorgetrokken: evolutie is een kosmologisch proces waarbij de evolutie van leven op aarde volledig ligt ingebed in de evolutie van het heelal, van de kosmos. De biologische evolutie is slechts een onderdeel van de evolutie van het heelal, en kan vanuit een theologisch-filosofisch perspectief pas worden begrepen wanneer de evolutie van het geheel ter sprake komt. Pas dan kom je volgens mij in de buurt van wat theologen door de eeuwen heen onder "schepping" hebben verstaan. Dit is volgens mij het punt waarop een verdiepende discussie zou moeten beginnen." [6]

Conclusies

Dit zijn mijn eigen conclusies, niet die van Fred Spier.
  • Big History is de voor de hand liggende context voor onderwijs in de evolutiebiologie. Evolutiehandboeken zouden moeten beginnen met de evolutie van de cosmos (Big Bang). In ieder geval met de leeftijd van het heelal om biologische evolutie op onze planeet in historisch perspectief te zetten. Dit gebeurt nog veel te weinig. In het nieuwste evolutieleerboek van Carl Zimmer en Douglas Emlen begint de tijdsbalk op de binnenkant van het kaft bij 4,5 miljard jaar geleden met het ontstaan van het zonnestelsel. Jammer/onbegrijpelijk. De andere studieboeken moet ik nog na gaan.
  • Big History geeft een ideaal kader om de ecologische footprint van de menselijke beschaving te bestuderen en om over de toekomst na te denken.
  • Big History is een benadering van de plaats van de mens in de natuur en de cosmos die de potentie heeft boven traditionele scheidslijnen zoals theïsme–atheïsme uit te stijgen en zo een verbindend gemeenschappelijk perspectief kan bieden. Omdat Big History in principe descriptief is blijft er ruimte over voor beide partijen om hun eigen levensbeschouwing toe te voegen. Ook de ecologische footprint stijgt boven de tegenstelling theïsme–atheïsme uit: beide partijen zouden zich zorgen moeten maken om de toekomst van de mensheid. Alle planetaire problemen zoals wereldbevoling(!), klimaat(!) stijgen boven nationaliteit, ras, geloof, arm en rijk uit.

Noten

  1. Christopher Lloyd (2012) Van oerknal tot nu. Het complete verhaal van onze geschiedenis, Nieuw Amsterdam, hardback 479 pag. Dit is een luxe, kleurrijk coffee table book uitgave. Nadruk op menselijke cultuur. Big History and the Future of Humanity van Fred Spier is in het Engels en is niet vertaald, maar er is een vertaling van een ouder werk: Fred Spier Geschiedenis in het groot. Een alomvattende visie (1999). Een ander Nederlandstalig boek is: Cynthia Stokes Brown (2009) Big History · Van de oerknal tot vandaag, hier ligt de nadruk op culture evolutie van de mens.
  2. Het begrip energie speelt op de achtergrond een belangrijke rol bij de gedwongen keuze tussen voortplanting of een lang leven ('theory of aging').
  3. Zeer recent belangrijk artikel Not All About Consumption in Science 15 Mar 2013 illustreert opvoortreffelijke wijze dat zelfs bij gelijkblijvende consumptie op wereldniveau de ecologische voetafdruk (milieuschade) van energiewinning zal toenemen per gewonnen energie-eenheid omdat de recente energiebronnen schaarser en moeilijker winbaar zijn.
  4. Het Goldilocks principle wordt zeer frequent en vaak losjes gebruikt in het boek. De omstandigheden worden vaak niet nauwkeurig omschreven, soms betekent het naar mijn idee niets meer dan 'omstandigheden'. Het begrip zal in meer detail uitgewerkt moeten worden in de toekomst. Het review van het boek in Times Higher Education had ook al iets dergelijks opgemerkt.
  5. Ik lees net een Nature artikel Policy: Sustainable development goals for people and planet (21 maart) waarin wordt betoogd dat de doelstellingen van de VN om armoede uit de wereld te helpen niet zonder bescherming van het 'Earth's life-support system' (atmosphere, oceans, forests, waterways, biodiversity and biogeochemical cycles) kunnen. Zeer actueel.
  6. Blog Taede Smedes 12 feb 2013. Zie ook Taede Smedes (2009) God én Darwin, hoofdstuk 'Sterrenkinderen'. Dus zo onverwachts is het citaat nu ook weer niet. Het is onverwacht in die zin dat het van een theoloog komt.
  7. Pale Blue Dot (lichte blauwe stip) is een foto van de aarde op een afstand van 6 miljard kilometer in 1990 genomen. Carl Sagan was door die foto geïnspireerd: zie video pale blue dot (ook met Nederlandse ondertiteling). Met dank aan Cor Haagsma.
  8. Je ziet die belangstelling voor de toekomst ook in andere Big History boeken zoals het recente Cynthia Stokes Brown (2012) Big History. From the Big Bang to the Present. Het laatste hoofdstuk is getiteld: What Now? What Next? De Nederlandse vertaling: Big history. Van oerknal tot vandaag (2009).
  9. Ik hoorde dat de omvang van het boek een eis van de uitgever was en dat Fred Spier zelf wel een groter boek had willen maken. (30 maart)
  10. Later vond ik in een recensie van David Christian (2004) Maps of Time. Citaat:
    "A Modern Creation Myth.
    In writing Maps of Time the author has in mind something more ambitious that simply writing history on a larger scale than usual. The book’s Introduction begins by noting that “We need to know where we are going, where we have come from, and in whose company we are traveling. . . . ‘Who am I? Where do I belong? What is the totality of which I am a part?’ In some form, all human communities have asked these questions. . . . Often, the answers have been embedded in cycles of creations myths."
    (2 april 2013, met dank aan Harry)
  11. Toevoeging 2 april: ik was vergeten dat ik op 11 sept 2007 geblogd had over het boek van Paul Davies The Goldilocks Enigma. Why Is The Universe Just Right For Life?. De titel zegt alles! NB: Fred Spier zegt niet dat het universum precies goed is voor leven.
  12. Een boek dat over de verre toekomst van het universum schrijft:
    Five Ages of the Universe (wiki), geschreven door Fred Adams en Gregory Laughlin. De wiki pagina geeft een aardig overzicht van die 5 tijdperken. Je ziet dat er nog 3 (levenloze) tijdperken van het universum volgen. Toegevoegd 27 april 2013  
  13. Er zijn boeken met 'World History' of 'Global History' in de titel, maar die boeken gaan alleen over de planeet Aarde! en dan alleen plm. de laatste 100.000 jaar! Toegevoegd 17 mei 2013 

Verdere informatie over Big History

  • Fred Spier home page Universiteit Amsterdam (UvA). 
  • Big History pagina UvA 
  • Big History cursus pagina UvA geeft een goed overzicht van de inhoud en het indrukwekkend interdisciplinaire karakter van Big History. Een jaarlijkse serie van 27 colleges gegeven door 19 docenten waaronder een astrofysicus, geoloog, biochemicus, evolutiebioloog, paleontoloog, archeoloog, neurobioloog, politicoloog, wetenschapshistoricus, socioloog, econoom, historicus en een mileuwetenschapper. Dus: alle vakken met een historische component en niet: wiskunde, taal- en letterkunde, theologie (?)
  • Why Big History? (youtube) lezing van Fred Spier
  • HOVO Utrecht cursus Big History 2013 op zeer inspirerende wijze gegeven door Esther Quaedackers (promovendus van Fred Spier), wat de aanleiding voor dit blog vormde. (feb, mrt , apr 2013. 8 colleges)
  • De International Big History Association (IBHA) heeft een website met een indrukwekkende lijst van Big History literatuur.
  • Wikipedia: Big History
  • ChronoZoom (betaversie) is een interactieve visuele tool om Big History te exploreren: zoom in and out! Uitproberen! Veel leuker dan een boek!
  • The Epic of Evolution (wikipedia): "The phrase Epic of Evolution represents an attempt to create a mythic narrative aimed at reconciling religious and scientific views of cosmic evolution, biological evolution, and sociocultural evolution". "Not all of the Epic’s advocates are distinguished scientists. Some are Christians who consider it a ‘narrative of mythic proportions’ that contain religious aspects."
  • Chaisson Cosmic Evolution website interactive website.
  • TED talk David Christian (youtube) is een Big History pionier, auteur van het boek Maps of Time. Er is een nuttige bespreking (pdf) van dat boek; geeft een goed overzicht.
  • The Known Universe: Indrukwekkende animatie (6:31 min) over de omvang van het ons bekende Heelal.
  • René Fransen (2009) Gevormd uit sterrenstof: "Ook wij mensen zijn gemaakt van sterrenstof." (p. 49). Hij heeft zelfs zijn blog sterrenstof.info genoemd! Opmerkelijk voor een evangelisch christen is dat het hele perspectief van sterrenstof niet in de Bijbel (Genesis) voorkomt, maar een modern, wetenschappelijk Big-History-achtig perspectief is.
  • Interview met Matthijs Schouten (studeerde biologie, vergelijkende godsdienstwetenschappen en Oosterse filosofie): "Als je het woord religie gebruikt in wat wellicht de oorspronkelijke betekenis was, 'herverbinden', ligt hier wel een interessant punt. Het duurzaamheidsdenken komt voort uit het bewustzijn dat we als mens deel uitmaken van een groter geheel, het ecosysteem aarde zou je kunnen zeggen. Het betrokken zijn op het welzijn daarvan is voor meer en meer mensen betekenisvol" (citaat uit nrc DE LUXE interview)
  • Zie ook: Kevin W. Plaxco, Michael Gross (2006) Astrobiology: A Brief Introduction. Het geeft goede achtergrond informatie over vragen als: welke elementen van het periodiek systeem zijn geschikt om leven van te maken? Alternatieven? Waar komen die voor in het heelal? Wat zijn de conditie's waaronder leven kan ontstaa?

Gelijksoortige blogs over dit onderwerp

Ik heb nooit eerder over Big History geblogd, maar hieronder enige verwante onderwerpen:

Hoe rekbaar is onze planeet? boekbespreking 12 juli 2011

Laatste Beagle uitzending had interessante gast 8 juni 2010 gaat over Prof Johan Rockström.

Grenzen van het systeem aarde 24 sept 2009

De Medea Hypothese: een nieuwe kijk op evolutie en het leven 19 juni 2009

Waarom zouden we ons zorgen maken over de toekomst van de aarde? 8 april 2009 (4 delen) is een evident relevant onderwerp



Andere bloggers


Paul Delfgaauw: Big History: wetenschappelijke scheppingsgeschiedenis 5 april 2013 (naar aanleiding van mijn blog) Ik voel me zeer vereerd met deze uitgebreide aandacht! Hartelijk dank!

31 comments:

  1. Cor Haagsma

    Het is zeer belangrijk dat niet wetenschappers die de wetenschap zeker willen volgen het overzicht behouden over onderwerpen als cosmoñogie en biologische evolutie op deze planeet. Het dwingt de mens tot een enorm respect en de vraag dient zich op in wat voor een wondere wereld wij leven, van Evo Devo tot Higgs boson. Het meest verwondelijke van dit alles is het bij toeval ontstane intelligente leven die dit alles kan onderzoeken. Ook de bekende wetenschappelijke presentator Carl Sagan was zeer onder de indruk van de eerste foto van onze planeet vanuit de ruimte en hij sprak de indrukwekkende woorden die de meeste van ons zeker kennen:
    From this distant vantage point, the Earth might not seem of any particular interest. But for us, it's different. Consider again that dot. That's here. That's home. That's us. On it everyone you love, everyone you know, everyone you ever heard of, every human being who ever was, lived out their lives. The aggregate of our joy and suffering, thousands of confident religions, ideologies, and economic doctrines, every hunter and forager, every hero and coward, every creator and destroyer of civilization, every king and peasant, every young couple in love, every mother and father, hopeful child, inventor and explorer, every teacher of morals, every corrupt politician, every "superstar," every "supreme leader," every saint and sinner in the history of our species lived there – on a mote of dust suspended in a sunbeam.

    The Earth is a very small stage in a vast cosmic arena. Think of the rivers of blood spilled by all those generals and emperors so that in glory and triumph they could become the momentary masters of a fraction of a dot. Think of the endless cruelties visited by the inhabitants of one corner of this pixel on the scarcely distinguishable inhabitants of some other corner. How frequent their misunderstandings, how eager they are to kill one another, how fervent their hatreds. Our posturings, our imagined self-importance, the delusion that we have some privileged position in the universe, are challenged by this point of pale light. Our planet is a lonely speck in the great enveloping cosmic dark. In our obscurity – in all this vastness – there is no hint that help will come from elsewhere to save us from ourselves.
    The Earth is the only world known, so far, to harbor life. There is nowhere else, at least in the near future, to which our species could migrate. Visit, yes. Settle, not yet. Like it or not, for the moment, the Earth is where we make our stand. It has been said that astronomy is a humbling and character-building experience. There is perhaps no better demonstration of the folly of human conceits than this distant image of our tiny world. To me, it underscores our responsibility to deal more kindly with one another and to preserve and cherish the pale blue dot, the only home we've ever known

    ReplyDelete
  2. Cor, dat is een mooie tekst van Carl Sagan! Zo mooi kan ik het niet zeggen, maar het is precies wat ik zou willen zeggen en waarschijnlijk Fred Spier ook. Als die foto en die tekst nu eens overal ter wereld op scholen in het onderwijs aan bod zou komen ...

    ReplyDelete
  3. “Ook vraag ik me af of het toeval is dat we wij alle elementen van het Periodiek Systeem der Elementen op aarde hebben? Lang niet alle 118 elementen zijn nodig voor het leven. Had het leven een ruime keuze? Hoe zit het met de specifieke 'keuze' die het leven heeft gemaakt?”

    Van de 118 inmiddels bekende elementen zijn er 92 natuurlijk, de rest is kunstmatig.

    Welke van de natuurlijke elementen zijn essentieel?

    Zie :
    http://en.wikipedia.org/wiki/Dietary_mineral

    ReplyDelete
  4. Nand, bedankt voor de goede aanvulling "Van de 118 inmiddels bekende elementen zijn er 92 natuurlijk, de rest is kunstmatig." dat scheelt 26 elementen die we buiten beschouwing kunnen laten!

    Het wiki artikel Dietary minerals is een interessante pagina om te bestuderen! Dank! Ik snap nog niet waarom CHNO een aparte positie in zouden moeten nemen. Moet ik bestuderen. Ik zou zeggen P zit in de backbone van DNA...
    Interessant dat eigenlijk alleen de bovenste 4 rijen van het PS nodig zijn voor leven: de lichtste. Interessant om op door te denken...(cosmische context!) Misschien zijn er biochemisch en geologische redenen...

    ReplyDelete
  5. “Eén factor is water. Dichter bij de zon en al het water zou wegkoken en verder weg zou al het water bevriezen. Niet toevallig staat de aarde in een Habitable Zone. Ja, de aarde zou iets verder weg of iets dichter bij de zon kunnen staan, maar dan heb je het wel gehad.”

    Hier speelt nog iets anders. Wat is het geval? De hoek HOH in het watermolecuul is niet 180 graden (de atomen HOH op één rechte lijn, hetgeen je in eerste instantie zou verwachten) maar 104,5. Dat heeft grote consequenties. Vanwege het “knikje” is het watermolecuul een zogenaamd dipoolmolecuul (een molecuul met een positieve elektrische kant en een negatieve elektrische kant). Daardoor is de onderlinge aantrekking tussen de watermoleculen groot en is water bij de heersende temperaturen op aarde hoofdzakelijk vloeibaar. Zou de hoek HOH 180 graden zijn geweest (de atomen HOH op 1 rechte lijn;wat je in eerste instantie zou verwachten) dan zou het watermolecuul geen dipoolmolecuul zijn en zou de onderlinge aantrekking tussen de watermoleculen onderling veel kleiner zijn. Dan zou water bij de heersende temperaturen op aarde gasvormig zijn geweest en was er geen leven op aarde geweest (vloeibaar water is immers voor het ontstaan van leven onmisbaar, wordt algemeen aangenomen). Het leven op aarde schuilt dus in een klein hoekje! Fine-tuning? Vanuit de chemie is het “knikje” in het watermolecuul in te brengen als vraagpunt voor fine-tuning.

    Gert, niet kwaad worden als ik het begrip fine-tuning inbreng. Dat begrip wordt meestal alleen gebruikt in verband met fysische constanten en iemand als bv. Emanuel Rutten (wiskundige en theoloog) zweert erbij:

    http://www.gjerutten.blogspot.nl/2013/03/het-finetuning-argument-een-dialoog.html

    Ik weet het, je hebt niets met theologie maar toch even lezen. Het heeft verband met je blogonderwerp.

    ReplyDelete
  6. Nand Braam,

    Mag ik ook even mijn mening naar voren brengen? Ik dacht mij te herinneren dat je scheikundeleraar bent, je ziet nu een fijnafstemming in een knikje in het watermolecuul. Op zichzelf natuurlijk een heel bijzondere constructie, maar waarom noem je het fijnafstemming? Want dat roept meteen de vraag op: wie heeft dat dan zo afgestemd? Een schepper?
    Ik denk eerder dat de vorm van het watermolecuul één van de voorwaarden is geweest voor het ontstaan van leven, zoals wij dit nu kennen, maar dat wil niet zeggen dat het ontstaan van leven niet toevallig geweest is. Ik weet dat gelovige mensen niet van het woord toeval houden, maar we leven nu eenmaal in een wereld die door toeval is ontstaan.
    Ook in ons dagelijks leven speelt toeval een zeer grote rol. Een sterk voorbeeld daarvan is hoe onze ouders elkaar ontmoet hebben en hebben besloten om met elkaar een gezin te vormen. En datzelfde geldt ook weer voor hun ouders en hun voorouders. Als het iets anders was gegaan hadden jij en ik nooit bestaan. Daar komt nog bij dat uit de miljoenen spermatozoën er een was die het eitje wist te vinden, dat toevallig voor handen was.
    Wij kunnen de gehele zaak eenvoudig omdraaien; de voorwaarden voor leven waren aanwezig en het leven is geëvolueerd d.m.v. toevallig ontstane mutaties die wel of niet de kans kregen door niet toevallige natuurlijke selectie.

    Cor

    ReplyDelete
  7. Nand, "Daardoor is de onderlinge aantrekking tussen de watermoleculen groot en is water bij de heersende temperaturen op aarde hoofdzakelijk vloeibaar. "
    Dank voor het inbrengen van dit aspect. Maar: de heersende temperaturen: die hangen o.a. af van de afstand van de planeet tot de zon. Stel dat er een planeet is die verder van de zon afstaat en daardoor minder zonne-energie ontvangt? Dan is het kouder en dan zou water met een iets zwakker dipool karakter vloeibaar zijn. (zelfs op aarde zijn er temperaturen waarbij water bevriest of verdampt). Of andere factoren die de temperatuur op een planeet bepalen zoals CO2 gehalte, etc.

    Verder: de bedoeling van deze boekbespreking was niet fine-tuning aan de orde te stellen, maar wat ik veel belangrijker vind:
    1) evolutie moet altijd in de cosmologische context geplaatst worden, dat doen evolutie leerboeken veel te weinig. Zie citaat van Taede! hij snapt het! kom ik later nog op terug.
    2) Big History kijkt behalve naar het verleden ook naar de toekomst en trekt daar lessen uit: als je ziet dat de aarde bevolkt wordt door steeds meer mensen die bovendien steeds meer energie per hoofd van de bevolking gebruiken dan bekruipt mij in ieder geval het angstige gevoel: dit kan zo niet langer doorgaan. Hier moet iets aan gebeuren. Dat is voor mij de belangrijkste les uit het boek. Ook andere Big History boeken kijken naar de toekomst. Alle andere problemen (zoals: of God bestaat) vallen in het niet bij het probleem: hoe gaat het in de toekomst met de mensheid? Moeten we echt afwachten tot de negatieve gevolgen voelbaar zijn? of zijn we als mensheid intelligent genoeg om op tijd maatregelen te nemen? wat moeten we precies doen om een leefbare aarde voor de komende generaties te houden? Wat kan ik zelf doen?

    ReplyDelete
  8. @ Gert

    Je zegt: “wat moeten we precies doen om een leefbare aarde voor de komende generaties te houden? Wat kan ik zelf doen?”

    Ik denk dat op korte termijn veel vooruitgang geboekt kan worden door:

    1. Minder vleesconsumptie
    2. Gebruik van fossiele energie zoveel mogelijk verminderen ten gunste van zonneenergie/windenergie/energie uit waterkracht
    3. Stoppen met de moderne aflatenhandel ( kooldioxide-uitstoot bij vliegreizen compenseren door extra te betalen), maar gewoon minder vliegen.
    Zie ook:

    http://www.nu.nl/economie/1418693/compensatie-co2-uitstoot-blijkt-nep.html

    4. Indien mogelijk, kleiner gaan wonen. Het oppervlak van een woning is duidelijk positief gecorreleerd aan het energieverbruik.
    5. Bestrijden bijgeloof in Aziatische landen. Men gelooft daar nog steeds massaal in de geneeskrachtige werking van het poeder van gemalen neushoorns ,van haaievinnen etc.

    ReplyDelete
  9. Nand, ben ik zeker mee eens. Alleen punt 4 wil ik nuanceren. Welke thermostaat temperatuur stel je in? Bij ons: overdag 18 of 19 graden afhankelijk van de omstandigheden, s nachts 14 - 15 graden; geen verwarming in de hal en de slaapkamer. Natuurlijk: alles goed geisoleerd en dubbelglas in alle ramen. Dat scheelt: dan hoef je niet te verhuizen naar een kleinere woning.

    Ik heb verder nog nagedacht over de bedoeling van dit blog en voeg conclusie 3 toe:
    Big History is een benadering van de plaats van de mens in de natuur en de cosmos die de potentie heeft boven traditionele scheidslijnen zoals theisme – atheisme uit te stijgen en zo een verbindend gemeenschappelijk perspectief kan bieden. Omdat Big History in principe descriptief is blijft er ruimte over voor beide partijen om hun eigen levensbeschouwing toe te voegen.
    (samen met de vorige twee conclusies heb ik die toegevoegd aan mijn blog).

    ReplyDelete
  10. @ Gert

    Punt 4 is in ieder geval wel van toepassing op iemand als Al Gore. Hij heeft een heel groot en luxe huis en dus een heel hoge energierekening:

    http://www.elsevier.nl/Wetenschap/nieuws/2008/6/Energierekening-groene-Al-Gore-weer-torenhoog-ELSEVIER194386W/

    ReplyDelete
  11. Nand, ik kan alleen mijn eigen thermostaat hoger of lager zetten, niet die van Al Gore. Laten we toch alsjeblieft naar ons zelf kijken en niet naar een ander. Wist je niet dat Elsevier een rechts blad was? Ze gebruiken het gedrag van iemand anders (in dit geval Al Gore) als excuus om zelf niets te doen! Je moet niet anderen kritiseren, maar jezelf!
    PS: ik dacht dat je het over je eigen huis had!

    ReplyDelete
  12. @ Gert

    We huren hier een doorsnee-tussenwoning. We hebben bewust niet meegedaan met de hypotheekgekte toen je daar nog slapende rijk mee kon worden (echt of fictief).Laatst heeft de beheerder een nieuwe HR-verwarmingsketel laten installeren. Is veel beter voor het milieu en voor onze gasrekening. Verder mogen we , als huurder, zelf niet zomaar grote veranderingen aanbrengen aan of in het huis. Dat is weer een nadeel.

    Ik weet dat Elsevier een rechts blad is. Ik geef ook toe dat je eerst naar jezelf moet kijken. Maar ik vind toch wel dat leiders een goed voorbeeld moeten geven, dat doet Al Gore niet. De nieuwe paus, Franciscus 1, gaat soberheid propageren in de rooms-katholieke kerk. Een goed idee ook voor het milieu.Ik ben ex-katholiek dus het hoeft me niet te interesseren, maar voor dit uitgangspunt van deze leider heb ik dan weer grote waardering. Of hij het kan waarmaken, is weer iets anders. We gaan het zien.

    ReplyDelete
  13. Ik mis in het artikel en de reacties daarop de naam van Leo Apostel, een Vlaams filosoof, die in een postuum verschenen boek Oorsprong. Inleiding tot een metafysica van het ontstaan van mens, leven en heelal. (2000) ook een Big History schreef.
    Zie over Apostel: http://www.vub.ac.be/vlaamsestudenteninbrussel/personen/leoapostel.html

    ReplyDelete
  14. Piet Buunk, dank voor de info! Ik ben uiteindelijk uitgekomen bij:
    World Views: from fragmentation to integration waar ook de naam leo Apostel bij staat. Dit boek lijkt mij zeer verwant aan wat Big History als doel heeft en de pagina ziet er aantrekkelijk uit. Complete tekst gratis aanwezig. Dit komt heel dicht in de buurt van Big History:
    Proposal IX: Comparative study of Origins: Cosmogenesis, biogenesis, and anthropogenesis.
    maw: de oorsprong van het heelal, het elven en de menselijke soort.

    ReplyDelete
  15. Mogen wij het bericht over de hoge kosten van het internet een beetje relativeren? Wij wonen aan de andere kant van de wereld t.o.v. Nederland. Dank zij skype en E-mail vliegen bijna niet meer naar onze familie. Elke dag lees ik Nederlandse en Amerikaanse kranten, scheelt mogelijk een paar bomen per jaar. Ook brieven met postzegel moeten per luchtpost verstuurd worden.
    Het internet is opgezet en ontwikkeld om universiteiten en duizenden wetenschappers in 35 landen inclusief Iran en Irak met elkaar te verbinden om de gegevens van CERN te verwerken.
    Sta mij toe een persoonlijke reactie aan dit toe te voegen; Waarom vind je het noodzakelijk om twee maal ,een beetje denigrerend over de hobby van Gert te schrijven? Ben je echt van mening dat als iemand, en vele met hem, zich zorgen maakt over de deplorabele toestand van onze planeet dat dit tot een hobby behoort. Wij praten hier over ons leefmilieu waartoe jij ook behoort.

    Cor.

    ReplyDelete
  16. Ha Jan,

    Bravo, je vliegt nooit en fietst altijd. Je hebt dus dezelfde hobby als Gert. Foei Jan als je met een bericht komt over het vervuilende internet dan moet je dat toch opgezocht hebben met het energieverslindende Google zoekprogramma. Je proefschrift zal je zeker niet met een ouderwetse tikmachine hebben gemaakt, zoals ik mij herinner tijdens de promotie van mijn echtgenote. Vaak lastig hoor dat knippen en plakken.
    Na je promotie ben je langzamerhand jezelf een filosoof gaan noemen, ik moet toegeven dat het beter klinkt dan theoloog en de titel filosoof is niet een beschermde titel. Mag ik je dan vriendelijk verzoeken je ook als een filosoof te gedragen? Tot nu toe heb je er nog niet veel van gebakken en stijgen je reactie zeker niet boven het gemiddelde gehalte van de reacties zoals ik bij voorbeeld wel eens in de kranten lees.
    Oh ja ik ben niet boos hoor.
    Vriendelijk groet Cor.
    2

    ReplyDelete

  17. Gert,

    Je zult het zeker met mij eens zijn om niet meer op de onzin van Jan te reageren. Het werkt aan twee zijden vervuilend, en aan je blog en aan het milieu.

    Cor.

    ReplyDelete
  18. Gert
    Citaat 1: “Big History vertelt het hele verhaal….” En “Big History answers the big questions concerning how everything has come into being” Is dit niet iets te pretentieus gesteld ?

    Citaat 2: “Alle levende wezens, bacteriën, planten, dieren, zijn uiteindelijk ontstaan uit de Big Bang en bestaan letterlijk uit sterrenstof.” En “Evolutiehandboeken zouden moeten beginnen met de evolutie van de cosmos (Big Bang)”
    De Big Bang is al geen wetenschappelijk zekerheid…………..
    Erik Verlinde
    ‘Die oerknal, ik heb er nooit in geloofd. Dat er eerst niets is, en dat dat niets dan vervolgens ontploft. Dat is toch absurd?’ Erik Verlinde is niet bang om heilige huisjes omver te trappen. De bigbangtheorie is sinds jaar en dag een van de fundamenten van de kosmologie. Dat schuif je niet zomaar opzij. Maar Verlinde is stellig. 'Ik denk echt dat we op een andere manier over het ontstaan van ruimte, tijd en het hele universum na moeten denken….
    Want ja, de oerknal kan ook van tafel, als het aan Verlinde ligt. 'Het ontstaan van ruimte en tijd uit niets, dat is toch onlogisch?' Voor hem draait alles om informatie. Informatie die er altijd al is geweest, en altijd zal blijven bestaan. Een klein deel ervan kunnen we zien, voelen en ruiken. Het grootste deel is verborgen. 'Misschien zou je dat de oorsprong kunnen noemen, dat een deel van die informatie tastbaar is geworden.

    Citaat 3: “Er zijn zo veel factoren die planeetvorming, het ontstaan van het leven, en het ontstaan van een intelligent wezen beïnvloeden, dat het 'een wonder is' dat al die factoren opgetreden zijn.”
    Lijkt me een correcte constatering. Laat ik nou niet in toeval geloven.....maar in hoog intelligente sturing. Lijkt me passen binnen jouw constatering.

    paul robert

    ReplyDelete
  19. Paulrobert

    In navolging van het geciteerde boek willen wij op dit blog proberen “Big History” te ondersteunen en mogelijk te verklaren. Het heeft natuurlijk zijn beperkingen maar kan mogelijk bij de geïnteresseerde lezers voldoende belangstelling opwekken die hopelijk tot verdere bestudering zal leiden.
    Het is inderdaad moeilijk voor te stellen dat het leven op onze planeet zijn oorsprong vond in de Big Bang, Om deze gebeurtenis te ontkennen of nog beter van tafel te vegen, is het niet mogelijk een begin te maken met deze indrukwekkende geschiedenis daar deze gebeurtenis het startschot was van Big History. Er zijn veel bewijzen in het heelal dat de Big Bang heeft plaats gevonden. Het sterkste bewijs voor die “superknal” is de aanwezige achtergrondstraling, een restverschijnsel van deze oerknal. Er zijn een aantal satellieten de ruimte ingestuurd om deze achtergrondstraling te bestuderen en te analyseren. De eerste was COBE en de daarop volgende was WMAP. Het resultaat was een prachtige kaart waarop verschillende warme en koelere plekken door middel van kleuren werden aangegeven. Een bijkomend bewijs zagen wij vroeger in de tijd dat TV´s nog niet op een kabelnet waren aangesloten. Na het sluiten van de TV zender ontstond op het scherm een gekrioel van lijntjes begeleid door een enorm geruis, dit alles veroorzaakt door de achtergrondstraling. Twee ingenieurs van Bell Telephone Company, Arno Penzias en Robert Wilson, die op zoek waren naar radioseinen vanuit de ruimte hadden last van dit signaal. Daar er veel duiven op de antennes zaten, controleerden zij de antenne of deze mogelijk verontreinigd was met duivenpoep. Na het schoonmaken was het probleem niet verholpen Bij toeval ontmoetten deze mannen in een café in dezelfde stad een fysicus en vertelden hem het probleem. Na onderzoek stelde hij vast dat de technici de achtergrondstraling hadden ontdekt. De heren hebben voor deze (toevallige) ontdekking in 1978 de Nobelprijs gekregen. Dus laten wij er vanuit gaan dat de Big Bang heeft plaats gevonden.

    Cor.

    ReplyDelete
  20. Beste Cor,
    Met je laatste zin heb ik geen moeite. Het onderstreept m.i. mijn stellingname dat de wetenschap het ook niet weet. Verlinde , toch ook geen 'kleintje' durft de knuppel in het hoenderhok van de BigBang-gelovigen te gooien...Meer wilde ik niet inbrengen.
    Paul Robert

    ReplyDelete
  21. Paul Robert “Big History answers the big questions concerning how everything has come into being” Is dit niet iets te pretentieus gesteld ?
    Letterlijk staat er how everything has come into being: nu dat is precies de taak van de wetenschap om te verklaren hoe alles ontstaan is. Kosmologie, evolutie en cultuurgeschiedenis (antropologie) doet dat ieder voor hun eigen vakgebied. Het aardige van Big History is dat ze integratie probeert na te streven van de verschillende deelgebieden. Immers de werkelijkheid is één geheel en niet opgedeeld in vakgebieden. Cor heeft dat goed aangevoeld.

    In citaat 2 probeer je de Big Bang in twijfel te trekken door Verlinde ten tonele te voeren. Wat is daar je bedoeling van? wil je daarmee Big History als geheel kritiseren of is het slechts een kanttekening. Het punt van Big History is niet de verdediging van de Big Bang maar een integratie van deelgebeiden van onze kennis. Toegepast op evolutiehandboeken: niet beginnen bij het ontstaan van de aarde, maar beginnen bij het ontstaan van het heelal. Zodoende krijg je het juiste tijdsperspectief. Het gaat er mij om dat je eerst de totale tijdschaal moet aangeven, pas daarna beginnen met de tijdschaal waarbinnen biologische evolutie plaats vindt. enz.

    citaat 3: ik had 'een wonder is' tussen quotes gezet, waarmee ik wilde zeggen dat je het niet letterlijk moet nemen. Het is eerder verwondering, en dat mag natuurlijk in de wetenschap, ja, misschien is verwondering zelfs de uiteindelijke drijveer van de wetenschap.

    ReplyDelete
  22. gert
    tijdje niet gezien..

    om te beginnen, nog een goede pasen (is geen 1 april grap).

    Wat betreft Verlinde. Die heeft zijn formule klaar, vertelde hij onlangs.

    Als hij aannemelijk kan maken dat informatie er altijd is geweest, is hij de nieuwe Plato- de rest zal dan een kwestie van voetnoten zijn, bedoel ik.

    Ik heb Verlinde eerlijk gezegd liever dan - om maar een voorbeeld te noemen- een man als de waal die zonder met de ogen te knipperen beweert: "Moraal zit in de natuur" - en dat dan baseert op de observatie van aapgedrag.

    big history ofwel 2500 jaar lang verkeerd gezocht, het antwoord lag gewoon in de dierentuin: we leven in een moralistisch universum. kortom, komt allemaal goed!

    ik heb er nog wel een paar voor je discussie, maar volgende keer meer.

    ReplyDelete
  23. harry: je leeft nog! laat me raden wat jij van Big History gaat maken: ga je het het tot de grond toe afbranden of zeggen dat je Big History al in je studententijd met de paplepel ingegoten kreeg? of nog wat anders? :-)

    ReplyDelete
  24. Verlinde was laatst in DWLD: best een aardige jongen, maar zijn theorie was nog niet klaar begreep ik. Was er geen begin van het heelal?

    ReplyDelete
  25. Paulrobbert,

    In de wetenschap is nooit iets zeker.
    Cor

    ReplyDelete
  26. Cor, wat me nog het meest verbaast is dat hij gaat zeiken en zieken over zijpaden van zijpaden, terwijl ik in het blog NB een mooie passage van zijn vriend Taede citeer. Dat geeft toch voldoende aanknopingspunten zou ik zeggen?! Als je dat negeert en in plaats daarvan gaat zeiken, hoe ziek ben je dan?

    ReplyDelete
  27. gert,

    ik maak er dus wat anders van (dan jij denkt!)
    - zoals je ziet, tenminste, als je eerst eens goed leest wat ik schreef: Verlinde gaat binnenkort (weer) publiceren.

    - overigens ken je me dus slecht na zoveel jaar, als je het nog steeds moet raden ;-)

    ReplyDelete
  28. harry, hoe dan ook: een noodzakelijke voorwaarde zijn condities (Goldilocks conditions) die de chemische elementen produceren die nodig zijn voor een planeet en het leven daarop. Daar kan Verlinde ook niet omheen. Dus wat voor relevantie heeft zijn theorie?

    ReplyDelete
  29. nou gert,

    daar ben ik dus juist erg benieuwd naar: hoe hij dat rijmt/gaat rijmen. Maar als Verlinde het inderdaad voor mekaar krijgt om alles te herleiden tot informatie
    -zelfs zwaartekracht, zoals hij beweert, en wie weet, ook al die finetuning die jij bedoelt- waarbij zijn idee dus is dat informatie 'bestaat' en altijd al heeft bestaan, dan zou ik zeggen: geweldig, want we hebben nu nog maar een probleem te gaan! Ook al zijn we dan eigenlijk weer bij Plato, dus terug bij af, Verlinde kan intussen wel e.e.a. van zijn ideeën toetsen itt de grote filosoof. Dat mag je dus wel vooruitgang noemen.

    Sorry, ik vertelde me: er zijn dan nog twee problemen over. Want hoe komt het/hoe kan het dat er steeds méér informatie in de wereld komt? (of zoals Koonin het formuleerde: waarom is het niet bij die autotrofe organismen gebleven? Waarom moesten die er trouwens al zo nodig komen? Het is een variatie op de hamvraag die Feynman zich ooit stelde: Why is it that the situations we find ourselves in every day are always out of equilibrium?)

    Informatie slaat altijd terug - als een boemerang zeg maar: als Verlinde gelijk heeft valt het niet uit te sluiten dat we in een soort simulatie leven en dat biologie/evolutie dus zelf maar een (onder)deel is van een 'evolving computation' (zoals o.a. 't hooft zijn leermeester speculeert). Dan hebben we dus geen descent with modification, maar: ascent through computation ;-) Want vergeet die Big mac index namelijk niet!

    Enfin, we zullen zien. Maar ik denk dat we alvast wel vast kunnen stellen dat we het begin van onze moraal niet in dierentuinen zullen vinden. En Frans de Waal dus ook niet. Laat staan dat apen ons kunnen helpen om onze eigen moraal en moraliteit te doorgronden. Zelfs Hume, zijn grote voorbeeld, heeft volgens mij zoiets nooit beweerd.

    Nee gert, die big history die is hard nodig!



    ReplyDelete
  30. paulrobertwebsite zei...

    Gert
    Citaat 1: “Big History vertelt het hele verhaal….” En “Big History answers the big questions concerning how everything has come into being” Is dit niet iets te pretentieus gesteld ?

    Grappig! Je ziet het terug in een bespreking van David Christian (2004) Maps of Time :
    A Modern Creation Myth.
    "In writing Maps of Time the author has in mind something more ambitious that simply writing history on a larger scale than usual. The book’s Introduction begins by noting that “We need to know where we are going, where we have come from, and in whose company we are traveling. . . . ‘Who am I? Where do I belong? What is the totality of which I am a part?’ In some form, all human communities have asked these questions. . . .
    Je ziet: het schrijven van Creation myths is niet het exclusieve recht van religieuze gelovigen!

    ReplyDelete
  31. gert
    "Je ziet: het schrijven van Creation myths is niet het exclusieve recht van religieuze gelovigen!"

    ?

    ReplyDelete

Comments to posts >30 days old are being moderated.
Safari causes problems, please use Firefox or Chrome for adding comments.