20 October 2017

Frans de Waal wil stoppen én doorgaan met vlees eten. En hij heeft voor beide argumenten.

Frans de Waal (2013) Zijn vleeseters agressief?

 

Gisteren vond ik een column van Frans de Waal Zijn vleeseters agressief? in Psychologie Magazine, 1 november 2013. Frans de Waal is de auteur van 'Een tijd voor empathie. Wat de natuur ons leert over een betere samenleving' en "is een van 's werelds bekendste deskundigen op het gebied van apengedrag".


Frans de Waal begint zijn column met een pleidooi voor kweekvlees. Waarom? Is er iets mis met dierenvlees? Frans de Waal: "Vlees maken buiten het centrale zenuwstelsel om. Dat is waar we pijn ervaren, waar we lijden, en hetzelfde geldt voor andere dieren. Iedereen zou blij moeten zijn als we dit konden omzeilen."

Frans de Waal heeft kritiek op vegetariërs en veganisten: "Een Australische dierenarts moest onlangs een katje redden omdat de eigenaars, veganisten, het arme beest geen vlees wilden voeren. Het dier was op sterven na dood. "Je kunt je ideologie niet zomaar aan een kat opleggen," zei de dierenarts."

Maar veganisten maken nog een grote fout. De Amerikaanse psychologe Melanie Joy beweert dat dierenvleeseters agressief zijn. Vervolgens gaat de Waal met wetenschappelijk feiten bewijzen dat vleeseters niet agressief zijn.

Nog een fout. Veganisten vergeten ook dat de mens vroeger (en nog steeds) jager-verzamelaars zijn en dat chimpansees net zo veel vlees eten. Vooral mannen. Volgens Frans de Waal. Om geen misverstanden te laten bestaan besluit hij met:

"Dat is nog het meest ironisch aan de morele verwerping door vegetariërs: de evolutie van het menselijk gevoel voor rechtvaardigheid, wederkerigheid en saamhorigheid is waarschijnlijk gedrenkt in het bloed van onze prooien."
Frans de Waal is bioloog en een van 's werelds
bekendste deskundigen op het gebied van apengedrag.

Wat is er mis met dit 'betoog'? In zijn korte column zit een giga tegenstrijdigheid verstopt: hij wil stoppen én doorgaan met dierenvlees eten. En voor beide goede argumenten geven.

1) hij wil stoppen met het eten van dieren omdat dieren pijn kunnen ervaren
2) hij wil doorgaan met dierenvlees eten omdat het natuurlijk is. Jager-verzamelaars eten immers ook vlees. En omdat vleeseters niet agressief zijn. En speciaal mannen houden erg van vlees.

Maar, waarom wil hij overstappen op kweekvlees, als vlees eten zo natuurlijk is? Jager-verzamelaars doen dieren toch ook pijn? En chimpansees! En leeuwen! Alle roofdieren doen hun prooien pijn! Dat is de natuur. Nature red in tooth and claws. Kennelijk moeten we stoppen uit morele overwegingen. Maar dan is dat hele verhaal over jager-verzamelaars toch irrelevant? Hij moet dan zeggen: ik eet kweekvlees op basis van het morele principe dat je dieren geen pijn mag doen. Punt.

Vegetariërs en veganisten hebben al eeuwen geleden ontdekt dat dieren pijn kunnen lijden. En Frans de Waal valt juist die mensen aan! En hoe:

De Australische kat: Frans de waal geeft géén bron voor de anekdote van die bijna-dood Australische kat die geen vlees mocht eten van haar veganistische eigenaren. Daarom kunnen we niets controleren. Slordig. Maar is deze anekdote relevant? Een kat is een obligaat carnivoor. Een mens is een omnivoor. De mens heeft een keuze. Gaat Frans de Waal dood zonder dierenvlees? Die kat heeft een relevantie van nul.


Melanie Joy: The Secret Reason We Eat Meat


Melanie Joy:  volgens Frans de Waal zou Melanie Joy gezegd hebben dat vleeseters agressief zijn. (Ik heb haar gevraagd of het waar is [1],[3],[4]). 
Stel dat vleeseters vriendelijke, vredelievende mensen zijn, wat volgt daaruit? Ik ben niet agressief, dus ik mag vlees eten. Is dit relevant om te bepalen of dieren pijn kunnen lijden? Nee! Is dat relevant om te bepalen of het moreel acceptabel is om dieren pijn te laten lijden? [2]. Nee!
Frans de Waal heeft volkomen gelijk: dierenvleeseters zijn niet agressief. Natuurlijk ben je niet agressief als je in de supermarkt een voorverpakt stukje vlees koopt. Je herkent er niet eens een dier in. Ik zie geen kop met ogen. Natuurlijk ben je niet agressief als je aan het BBQ-en bent. Dierenvleeseters hebben het Nature red in tooth and claws werk uitbesteed aan slagers en abattoirs. Ze hebben nog nooit van hun leven een dier geslacht. Misschien is zelfs het abattoirpersoneel niet agressief. Maar daar volgt niet uit dat het moreel acceptabel is.
 
Maar waarom is dat punt Zijn vleeseters agressief? zo belangrijk voor de Waal? Hij maakt er zelfs de titel van zijn stukje van. Wie wil er nu graag voor agressief uitgemaakt worden? En hij wil doorgaan met dierenvlees eten. Want: er is helemaal nog geen kweekvlees te koop. De Waal zoekt nóg een rechtvaardiging om door te gaan met dierenvleeseten. Tegen beter weten in. Tegen zijn geweten in.


Dus Frans: waarom blijf je vlees eten als je weet dat dieren pijn kunnen lijden? en als je vindt dat het moreel verwerpelijk is om dieren onnodig pijn te laten lijden?



Frans de Waal is de auteur van: 'Een tijd voor empathie. Wat de natuur ons leert over een betere samenleving'.

KennisLink 20 okt 2017: Plantaardige burger heeft toch vleessmaak is één van de vele oplossingen voor mannen die menen vlees te moeten eten. Ook geschikt voor mannen als Frans de Waal, want het is inmiddels al te koop bij de eerste restaurants in de Verenigde Staten.


Noten

  1. Melanie Joy is de auteur van Why We Love Dogs, Eat Pigs, and Wear Cows: An Introduction to Carnism. Haar antwoord zal ik invoegen. In haar video The Secret Reason We Eat Meat zegt Melanie Joy: "the goal of the vegan movement is a world based on compassion rather than cruelty, empathy rather than apathy,". 
  2. Is dat relevant om te bepalen of het moreel acceptabel is om dieren pijn te laten lijden? deze vraag toegevoegd 27 okt 17.
  3. Ik kreeg antwoord via de contactpersoon Brett Thompson van Carnism.org: "Dr. Melanie Joy has never made the claim that meat eaters are aggressive. In fact, in her work she regularly states precisely the opposite." (26 Oct 2017). Ik ben haar nieuwe boek (ebook) aan het lezen en zag dat er 37x het woord 'empathy' in voorkwam. Ik kom er nog op terug.
  4. Mogelijk verwart de Waal de carnistische ideologie en het carnistisch systeem met een carnistisch persoon. Melanie Joy zegt dat carnisme wreed is (carnism is atrocity). Dat is niet hetzelfde dat personen wreed zijn. [toegevoegd 31 Okt 2017]

Vorige blogs

18 October 2017

Zonsverduistering van 17 oktober 2017

'Zonsverduistering' 17-10-17 13:15:48
Sony α580 met DT 4.5-5.6/55-300 SAM
Let op: vliegtuig! ©Gert Korthof

Het is geen normale zonsverduistering maar een zonsverduistering die volgens het KNMI wordt veroorzaakt door rook van de bosbranden in Portugal en Spanje en door Sahara stof. En deze zonsverduistering duurde de hele dag. Een unieke gebeurtenis die zelfs de weerman Peter Kuipers Munnekein in zijn hele carriëre nog nooit had meegemaakt. En ik ook niet.

Ik heb wel een hele dag moeten wachten voordat er een Boeing-747 voor de zon langs vloog.