15 March 2013

Goudvink laat zich vrij makkelijk fotograferen. Seksuele dimorfie.




Geluk gehad: een paar dagen geleden had ik hem al gesignaleerd in onze achtertuin, maar durfde hem niet al te opzichtig te benaderen. Maar het bleek vandaag dat hij eigenlijk helemaal niet zo schuw was. De afstand was plm. 3 meter. Uiteraard is alles vanuit de huiskamer door het raam heen gefotografeerd. Want het risico is te groot dat hij er snel vandoor gaat. Het is dus zaak de ramen schoon te houden. Hij zat wat te knabbelen aan flox stengels van vorige zomer. De Goudvink ziet er zó tropisch uit. Door die felrode borst is hij met geen enkel andere vogel te verwarren. Het is een eer en een genoegen om dit beestje in je tuin te mogen ontvangen. We hadden hem al op 19 februari in de buurt horen zingen/roepen met zijn karakteristieke geluid. Het blijft een bijzonderheid in je tuin, ook al is hij in Nederland niet extreem zeldzaam. Ter vergelijking: de aantallen van de 'gewone' vink zijn plm 100x zo hoog. De goudvink is bijzonder, gewoon omdat hij zo on-Nederlands mooi is.


Vlaamse gaai en merel samen in beeld (16 maart 2013)
Merel (♂) blijft rustig zitten [1].
Verenkleed Vlaamse Gaai ♂ en ♀ zijn niet te onderscheiden!
Het is mij niet bekend waarom bij sommige vogelsoorten mannetjes en vrouwtjes een verschillend verenkleed (seksuele dimorfie) hebben (goudvink, vink, merel, koolmees) en andere soorten helemaal niet (vlaamse gaai, zwarte kraai, turkse tortel, putter, knobbelzwaan). Vooral de putter heeft van die felle rode en gele kleuren, je zou zeggen: dat schreeuwt om een schutkleurversie voor het vrouwtje. Niet dus. Het lijkt willekeur. Of zit er toch een systeem in dat we nog niet gevonden hebben?

heteroseksueel paartje turkse tortel.
♂ en ♀ niet te onderscheiden.
De turkse tortel is zo'n typisch voorbeeld van identiek verenkleed voor beide geslachten. Strikt genomen weet je dus niet zeker dat het een heteroseksueel paartje is...! Het verenkleed zelf is 'schutkleur-achtig' ('vrouwelijk'). Wat is de logica?
Knobbelzwaan: geen uiterlijk geslachtsverschil (17 maart 2013)


Zie hier voor de complete lijst van mijn zang waarnemingen.
Zie goudvink de informatie van de vogelbescherming (goudvink).
Zie Gaai bij vogelbescherming.

Noten
  1. Werd de vlaamse gaai 2 dagen geleden nog genegeerd door de merel, vandaag wordt hij fanatiek weggejaagd door de merel! De verklaring moet zijn dat zijn vrouwtje bezig is met het bouwen van een nest en hij dus zijn territorium bewaakt. (18 maart)
Postscript 28 maart 2013

"Bij veel vogels verschillen het mannetje en het vrouwtje behoorlijk van elkaar. Het mannetje is felgekleurd om een vrouwtje voor zich te winnen, terwijl het vrouwtje schutkleuren heeft om haar jongen te beschermen. Dit is vooral het geval bij vogels die erg polygaam zijn. Bij monogame vogels, zoals de koolmees, lijken het mannetje en het vrouwtje meer op elkaar omdat er minder concurrentiestrijd onder mannetjes is. Toch hebben ook monogame vogels vaak kleurrijke veren". (Volkskrant)
Het laatste woord is nog niet gezegd. Waarom hebben vrouwtjes niet altijd schutkleuren? Bovendien is de koolmees niet 100% monogaam gebleken. Aan de andere kant: turkse tortels, knobbelzwanen, ooievaars zouden goede voorbeelden zijn van monogame soorten met gelijk verenkleed bij mannetjes en vrouwtjes.

4 comments:

  1. Garrulus glandarius voorheen Vlaams genoemd heet nu gewoon Gaai. Ik moet er ook nog steeds aan wennen, ik heb er een in de buurt rondhangen die verbluffend goed het geluid van een kat kan nadoen.

    ReplyDelete
  2. Hank S, inderdaad, ik zie tot mijn grote schrik dat zelfs in mijn 20 jaar oude Lars Jonsson 'gaai' staat. En nog steeds ben ik er niet aan gewend. Een troost: in de wat oudere maar minder in aanzien staande TIRION VOGELGIDS (1987) staat vlaamse gaai...

    ReplyDelete
  3. Mooie foto's Gert. Heb je trouwens ook wel eens een appelvink in je tuin gehad of elders gezien? Zelf eenmalig, over exotische kleuren gesproken. Dat was ook een ervaring.

    Maar dit verbaast me zeer: "Het is mij niet bekend waarom bij sommige vogelsoorten mannetjes en vrouwtjes een verschillend verenkleed (seksuele dimorfie) hebben (goudvink, vink, merel, koolmees) en andere soorten helemaal niet (vlaamse gaai, zwarte kraai, turkse tortel, putter, knobbelzwaan). Vooral de putter heeft van die felle rode en gele kleuren, je zou zeggen: dat schreeuwt om een schutkleurversie voor het vrouwtje. Niet dus. Het lijkt willekeur. Of zit er toch een systeem in dat we nog niet gevonden hebben?"

    Dáár zal toch wel over gepubliceerd zijn in de annalen van de biologie??

    Verder, net helaas alleen het allerlaatste stukje Rozendaal-de Jong gezien. Ga je daar nog iets over bloggen?

    ReplyDelete
  4. Hallo Theo, eerlijk gezegd heb ik nog geen uitgebreid literatuur onderzoek gedaan. Het waren spontane gedachten die bij me opkwamen bij de fotos. het lijkt me nog een hele klus. Ik ben er wel eens eerder tegen aan gelopen, maar heb nog geen antwoord. Ik ga nog een korte impressie schrijven over gisteravond.

    ReplyDelete

Comments to posts >30 days old are being moderated.
Safari causes problems, please use Firefox or Chrome for adding comments.